Tüm canlıların hatta ülke ve şehirlerin özel alan ve hududları vardır.Bunların ihlali
durumunda tepki göstermeleri mevzubahistir.
SOSYAL ULAŞIM PROJESİ İÇİN TIKLA
Bunların tepkileri kendi imkan ve
kabiliyetlerine göre değişiklik
göstermektir.Canlılar arasında
özel alanına en duyarlı insandır.Mahrem diyebileceğimiz özel alanı ihlal
edildiğinde tepki ve reaksiyon şiddeti her insana göre farklı olsa da her zaman sözkonusudur.
Özel alan ihlali durumunda tepki şiddeti bzan toplumu kaosa
sürükleyebilecek seviyeye varıldığı da görülmüştür.Çünkü insan diğer canlılara
nazaran düşünebilme yeteneği ile beraber kıskançlık,gurur,nefret, gibi çeşitli
duygu ve düşüncesi daha yoğundur.Bu bazen cinnet halini aldığında çok büyük
felaketlere sebeb olabilir.
İnsanın özel alanları genişlik mesafesine göre sıralasak,ülkesi,şehri,mahallesi,evi ve
nihayet kendi vücudu. Savaşlar genelikle ülke sınırlarının ihlali
sonucu meydana geldiği gibi, mahalle kavgası,komşu kavgası ve birey kavgası
genelde bu özel alanların ihlali neticesi meydana gelir.
Bizim burada üzerinde duracağımız insanın vücud özel
çevresidir.Bu bireyin vücuduna mesafeye göre
değişiklik göstermektedir.
Sosyoloji’de
İnsanın özel Bölgeleri’nin Bilimsel Açıklaması
1. Mahrem Bölge: 15 – 46 cm
Kişiler bu bölgeyi kendi mallarıymış gibi
benimsedikleri için tüm bölgeler arasında en önemli olanı "mahrem
bölge"dir.
Sadece kişiye duygusal olarak yakın
olanların bu bölgeye girmesine izin verilir.
Mahrem bölge içerisinde bir de
sadece fiziksel temas sırasında girilebilen ve vücuttan uzaklığı 15 cm olan bir
alt-bölge vardır. Bu da yakın mahrem bölgedir. Mahrem bölge; kişilerin kendi mülkleri veya özel
odaları gibi gördükleri ve sadece duygusal olarak kendilerine yakın hissettiği
kişilerin girmesine izin verdikleri bölgedir. Bu kişiler; eş, sevgili, ebebeyn, çocuklar, diğer yakın akrabalar ve
çok yakın arkadaşlardır.
2. Kişisel Bölge: 46 cm – 1.2
mt
Bu bölge kokteyllerde, ofis partilerinde,
sosyal etkinliklerde ve arkadaş toplantılarında başkalarıyla aramızdaki
mesafedir.
3. Sosyal Bölge: 1.2 – 3 mt
Yabancılarla, örneğin evimizde tamirat
yapan tesisatçı veya doğramacı, postacı, bakkal, işyerindeki yeni eleman ve çok
iyi tanımadığımız kimselerle aramızdaki mesafedir .
Sosyal bölge; kişilerin günlük
yaşamlarında, normal olarak ilişkide bulundukları veya bulunmak zorunda
oldukları diğer kişilerle aralarında tutmayı arzuladıkları 1.2 metreden 3 metreye kadar olan mesafedir. Bu kişilere örnek olarak verilebilecekler;
eve gelen tamirci, ofisteki uzak çalışma arkadaşları veya yeni işe giren bir
çalışan gibi çok iyi tanımadığımız kişilerdir.
Arkadaş bölgesi; kişilerin sosyal
faaliyetler, arkadaş toplantıları, sohbetler, iş yaşamı ve benzeri
faaliyetlerde diğer insanlarla aralarında tutmayı tercih ettikleri yarım
metreden 1.2 metreye kadar olan
mesafedir.
4. Ortak Bölge: 3.6 mt + ....
Kalabalık bir gruba hitap ettiğimizde
paylaştığımız mesafe ortak bölgedir
Yukarıda
bilimsel olarak açıklandığı gibi ; Sosyoljik ve
biyolojik olarak insanın kendine özel bölgeleri bulunuyor olup o bölgelere
sadece bazı nitelik ve sıfatlar taşıayn bireylerin girmesine izin
vermektedir.Bunun haricinde kimsenin başkasının özel diyebileceğimiz mahrem
bölgesini ihlal etme hakkına sahip değildir.
Bu durum isterse insanların zorunlu olarak bir
araya geldiği ortamlarda olabilir.Mesela ulaşım araçları,konserler,fatura ödeme
sırası,mitingler vb. bu ortamlardan sorumlu organizetörler ve yetkililer
bireylerin özel alanlarının ihlali olmaması için önlem ve tedbirler geliştirmek
zorundadır.
Mesela otobüs firması bilet bürosu gelen
müşteriye bilet ayarlamadan önce kaç
kişi,bay mı bayan mı gibi sorular sorarak ona göre bir organizeyi sağlayarak
olası özel alan ihlalinin önüne geçmektedir.
Sosyal Ulaşım Projesi ‘nin Temel Amacı
Sosyal
Ulaşım Projesi Nasıldır?
Sosyal Ulaşım Projesi ulaşım araçlarında özelikle kara ve raylı
taşıtlar,otobüs,metrobüs,tramvay gibi taşıtlarda SOSYAL ALAN ve NORMAL ALAN
olmak üzere iki alan oluşturmayı amaçlamaktadır.
SOSYAL
ALAN’da ;
1-Bayanlar,
2-Eşi,nişanlısı,kız
kardeşi,annesi ve yakını bir bayanla birlikte seyahat eden baylar,
3-65 yaş
üstü tüm bireyler
4-Engelli
tüm vatandaşlar
NORMAL
ALAN’da ise sosyal alan dışında kalan bireyler seyahat ve
yolculuk eder..
1-Böylece
fıtratı gereği daha nazik ve hasas olan bayanlar için pozitif ayrımcılık yapılıp
toplum nezninde değer verilmiş olur.
2-Gayriihtiyari
(istemeden) meydana gelen fiziksel temas neticesinde oluşabilecek yanlış anlama
sonucunda kargaşa,kavga ve kaosun önüne geçilmiş olur.
3-Fiziksel
kabiliyet ve yetilerindenki düşüş ve yetersizlik nedeniyle Engelli ve yaşlı
vatandaşlarımızın yolculuk zahmeti en aza indirilmiş olur.
Sosyolojik
ve ahlaki kurallara aykırı mevcut toplu ulaşım sistemi zaman zaman toplumsal
tepkilere neden olmaktadır.Bu tepki siyasi ve dünya görüşü bakımından farklı
grup ve bireylerden eş zamanlı veya ayrı zamanda gelebilmektedir.
1-Bacaklarınıtopla
ve Yerimiişgaletme Kampanyası
Örneğin
laik hasasiyeti olan stk konumunda İFK toplu ulaşım araçalarında meydana gelen “erkek hegemonyası” na tepki olarak sosyal medyada bacaklarınıtopla ve yerimiişgaletme sloganıyla kamuoyu oluşturmuş ve toplu ulaşım
araçlarında erkek şahısların bayanları
taciz seviyesinde sıkıştıracak ölçüde bacaklarını açarak rahat oturmalarını
protesto etmişlerdir. Sosyal Ulaşım Platformu olarak haklı tepkilerini
destekliyoruz.
2-Pembe
Otobüs Projesi
Başka bir zaman diliminde de muhafazakar
hasasiyetleri olan Saadet Partisi ve çeşitli dernekler otobüslerde bayanların
maruz kaldıkları kabaca ve nezakaet sınırlarını aşan hal ve hareketleri protesto etmiş ve çözüm önerisi olarak PEMBE OTOBÜS PROJESİ ‘ni önermişlerdir.
İnsanın fıtratı ve sosyolojik özel bölgeleri göz
önünde bulundurulmadan sağlanan istifleme yöntemi ile toplu ulaşım insana değer verilmediği eşya hükmü ile
muamele edildiği anlamına gelir.
Çünkü insan çeşitli duygu düşünce ile donatılmış
bir varlıktır.Bu özelliği göz ardı edilip oluşturulacak ortamlar fıtratı ters
olur ve neticeleri de olumsuz olur.
Özel alanına düşkün olan insan bu alanı ihlal
edildiğinde vereceği tepki toplumsal kargaşaya sebep verecek ölçüye varabilir.
Özel alanı ihlal edildiğinde bireyin tepki
verememesi halinde ise gururun kırılmasına sebep olur.
Toplu ulaşım sistemlerinden sorumlu yetkili ve
masalar insanın bu özelliğini dikkate alması şart ve görevidir.
Gayriahlaki internet sitelerinde ulaşım araçları
diye bölümler altında yazı ve görsel materyal bulunması bu olumsuz ortamın
kanıtı sayılabilir.Böylece bu yazı ve görsele ulaşan kötü niyetli şahıslar (ve
ya başka bir şekilde tabir edilebilir) için mevcut ortam bulınmuş olur.
SUP Danışmanı